Over Participatiemaatschappijen

Voor beleggers

Private equity en venture capital zijn risicovolle beleggingscategorieën met een gemiddeld hoog rendement. Daarmee zijn zij een belangrijke beleggingscategorie voor institutionele beleggers zoals pensioenfondsen en verzekeraars, maar ook vermogende families en privépersonen. Ongeveer 35 van de grootste pensioenfondsen in Nederland beleggen in private equity (inclusief infrastructuur, vastgoed, private debt en andere niet-beursgenoteerde beleggingen), en een enkele keer ook in venture capital. In de regel hebben deze pensioenfondsen rond de 5% van hun beleggingen in private equity. Daarnaast hebben ook (levens)verzekeraars beleggingen in private equity. Een groot gedeelte van de Nederlanders profiteert dus van de rendementen die gemaakt worden door participatiemaatschappijen. Namelijk, meer rendement betekent minder premies die betaald hoeven te worden voor een goed pensioen. Private equity en venture capital zijn in de regel niet direct toegankelijk voor particuliere (retail) beleggers. De minimuminleg in een fonds is in Nederland bijna altijd €100.000. De uitzondering hierop is beursgenoteerd private equity en venture capital.

Voordelen
Private equity en venture bieden de belegger de mogelijkheid om een aantrekkelijk rendement te behalen door te investeren in bedrijven die anders niet toegankelijk zijn. Immers, de aandelen in deze bedrijven zijn niet vrij verhandelbaar zoals op de beurs. In de meeste gevallen gaat het om bedrijven in het (groot)MKB waarvoor een beursnotering ook helemaal geen optie is. Daarnaast biedt het belegd zijn in deze, soms zeer gespecialiseerde, bedrijven diversificatievoordelen voor de belegger.

Nadelen
Beleggen in private equity of venture capital is iets voor de lange adem. De looptijd van een fonds is meestal 10 tot 12 jaar, wat betekent dat geld lang vast zit. En in de aanloopperiode naar de eerste opbrengsten uit het fonds worden er wel kosten gemaakt, de zogenoemde J-curve.  De secondaire markt voor fondsbelangen is weliswaar volop in ontwikkeling, maar niet te vergelijken met die voor andere financiële producten. Het kan ook lastig zijn om een geschikte fondsmanager te selecteren. Het aanbod is immers groot, en er is specifieke kennis nodig om te kunnen beoordelen of een fondsmanager wel past. Een oplossing daarvoor is een fonds-in-fondsen of gespecialiseerde dienstverlener. Zie daarvoor de sectie dienstverleners.

Risicospreiding
De eerste stelregel bij beleggen is dat een hoog rendement bijna altijd gepaard gaat met een hoog risico. Aandeelhouder worden in een bedrijf is een risicovolle activiteit, en het bedrijf zal niet altijd succesvol zijn of zelfs failliet gaan. Aandeelhouders zijn dan in de regel hun geld kwijt. Om dit risico te verkleinen stelt een participatiemaatschappij daarom een gediversifieerde portefeuille samen. Als één bedrijf het slecht doet, heeft dat in de regel weinig invloed op de andere bedrijven in portefeuille. De algemene conjunctuur heeft (ook wel  bèta, β) natuurlijk wel invloed op hoe de bedrijven presteren, maar op sommige bedrijven meer dan op andere.

Rendement
Over het algemeen bieden private equity en venture capital een netto rendement, dus na aftrek van kosten, dat hoger ligt dan bij andere beleggingscategorieën. Rendement wordt meestal uitgedrukt in “Internal Rate of Return” (IRR), een maatstaf die een cumulatief rendement over de tijd uitdrukt. Een tekortkoming van IRR is echter dat dit getal gevoelig is voor verkopen die vroeg in de looptijd van het fonds voorkomen. Het is daarom raadzaam om naast IRR ook te kijken naar bijvoorbeeld een aanpaste IRR, money multiple of een vergelijking met een publieke markt, de “public market equivalent” (PME). Zie voor specifieke studies over rendement de betreffende sectie.