Venture capital-investeerders (in het Nederlands ook durfkapitalisten genoemd) zijn lange termijn investeerders in veelbelovende startende en kleine niet-beursgenoteerde bedrijven (vaak start- en scale-ups genaamd). Start-ups of scale-ups kloppen doorgaans aan bij venture capital-investeerders als zij kapitaal nodig hebben om een technologie te ontwikkelen, het eerste product te lanceren, dit product breder in de markt te zetten of om versneld te groeien en zo marktleider te worden. Banken verschaffen vaak geen leningen aan bedrijven zonder omzet of onderpand. Dan biedt venture capital uitkomst. Ook middelgrote en grote bedrijven hebben vaak risicodragend vermogen nodig voor bijvoorbeeld verdere groei. In dat geval is er sprake van private equity.
Start-ups en scale-ups die aankloppen bij venture capital-investeerders opereren meestal in innovatieve sectoren zoals ‘deep tech’ (semicon, nanotechnologie etc), duurzaamheid, ICT en life sciences. Venture capital is de meest risicovolle vorm van kapitaalverschaffing door participatiemaatschappijen. Het is tenslotte nog lastig te voorspellen hoe succesvol een idee of startend bedrijf zal zijn. Gezien het verhoogde risico zijn participatiemaatschappijen die gespecialiseerd zijn in venture capital vaak erg nauw betrokken bij hun investeringen. De investeerders hebben meestal een groot netwerk van experts, of zelf ervaring met het starten van een risicovolle onderneming of diepe kennis van een bepaalde sector. Daardoor kan de inbreng van venture capitalists doorslaggevend zijn voor het slagen van een onderneming.
Venture capital-investeerders nemen in tegenstelling tot private equity-investeerders vaak een minderheidsbelang. Het geïnvesteerde geld wordt voornamelijk ingezet ten behoeve van de ontwikkeling en verkoop van (nieuwe) innovatieve producten. Bij venture capital kan in verschillende fasen – en verschillende financieringsrondes - worden geïnvesteerd. In grote lijnen ziet dit er als volgt uit.
Uiteindelijk kan het belang van het venture capitalfonds verkocht worden aan andere strategische of financiële investeerders. Ook een beursgang is mogelijk.
Naast venture capital-investeerders zijn er ook Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) actief in het verstrekken van risicokapitaal aan starters. ROM's zijn op initiatief van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat opgericht om Nederlandse regio’s economisch verder te ontwikkelen. Er zijn inmiddels ROMs voor alle provincies. Zij streven niet alleen naar voldoende rendement, maar ook naar werkgelegenheid en de vestiging van innovatieve bedrijven in een bepaalde regio.
Daarnaast bevordert overheid de groei van de venture capital sector door middel van vele leningen- en subsidieprogramma's gericht op fondsmanagers die een venture capital fonds willen opzetten en op ondernemingen die op zoek zijn naar start- en groeikapitaal. Meer informatie is te vinden bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (de RvO).