Nieuws

Reactie op FD-voorpagina over bonussen

Op dinsdag 19 april kopte het Financieele Dagblad op haar voorpagina 'Pensioenfonds PFZW keert een recordbonus uit aan private equity'. Hieronder enkele vragen en antwoorden.
 

Zijn er door PFZW bonussen uitgekeerd aan private equity?

Nee. Het woord bonus betekent meestal extra beloning in verband met een prestatie. Bij een participatiemaatschappij gaat het echter om het delen van rendement behaald op investeringen, waarbij de fondsmanagers zelf ook geld hebben ingelegd. Voordat pensioenfondsen en participatiemaatschappijen met elkaar in zee gaan maken ze afspraken over kostenvergoedingen en winstdelingen. Internationaal is hiervoor een marktstandaard ontstaan.

Twee procent (maar vaak minder) van het geld dat beleggers in een participatiefonds investeren wordt jaarlijks betaald aan de participatiemaatschappij voor salarissen en kantoorkosten: de management fee.

Daarnaast worden er afspraken gemaakt over de winst die wordt gemaakt op een investering. Tachtig procent van de overwinst die aan het einde van de looptijd van het fonds over is, wordt uitgekeerd aan de pensioenfondsen. De resterende twintig procent wordt uitgekeerd aan de participatiemaatschappij. De zogenaamde winstdeling of carried interest.

Er zijn enkele voorwaarden waaraan voldaan moet worden alvorens aanspraak kan worden gemaakt op deze twintig procent. Allereerst moeten de inleg van de beleggers en alle door hen betaalde management fees zijn terugbetaald aan de beleggers. Daarbovenop moet (doorgaans) acht procent per jaar rendement zijn uitgekeerd op het geïnvesteerde geld. De hurdle rate. Pas als de beleggers inleg, kosten, plus rendement op geïnvesteerd vermogen terug hebben, maakt de participatiemaatschappij aanspraak op deling in de (over)winst.

Hoe meer overwinst het participatiefonds maakt, hoe hoger het bedrag is dat verdeeld kan worden tussen beleggers (80%) en participatiemaatschappij (20%). Als het winstdeel voor de participatiemaatschappij hoog is, betekent dit dat de manager uitstekend werk heeft geleverd. 

In de media wordt vaak gerept over bonussen. Om onduidelijkheden en onbegrip te voorkomen is het beter te spreken over winstdeling.
 

Lopen fondsmanagers van participatiemaatschappijen zelf risico?

Ja. Van de managers van het fonds wordt geëist dat zij eigen geld in het fonds stoppen. Hiermee lopen ze ook eenzelfde soort risico als de beleggers (ondernemersrisico). Dit biedt een waarborg voor de beleggers dat de managers zich tot het laatste moment, ook als het tegenzit, 100% blijven inzetten voor het fonds. Zo wordt ‘alignment of interests’ of ‘gelijkgerichte belangen’ tussen fondsmanagement en beleggers gecreëerd. De reden waarom beleggers graag met een fee en een winstdeling werken is dat daardoor de neuzen van beleggers en fondsmanager dezelfde kant opstaan. Vanwege het risico dat fondsmanagers nemen kunnen ze aanspraak maken op winstdeling.
 

Waarom beleggen pensioenfondsen in participatiemaatschappijen?

Dé reden dat pensioenfondsen beleggen in participatiemaatschappijen is het goede rendement. Voor ABP bijvoorbeeld was private equity in 2018 met 15,4% rendement de best renderende beleggingscategorie. In 2019 behoorde private equity met een rendement van 22,4% tot de top 3. ABP berichtte op 23 januari 2020 dat een verlaging in 2020 van pensioenen van de baan was omdat de jaarrendementen zo goed waren. PFZW haalde over 2021 zelfs een rendement van 44%. PGGM melde in 2015 al in de Tweede kamer dat er tot wel 5% meer pensioen kan worden uitgekeerd aan pensioengerechtigden dankzij beleggingen in private equity. Rendementen van participatiemaatschappijen zijn doorgaans door de economische cycli heen goed.
 

Hoe belangrijk is reputatie voor een participatiemaatschappij?

Vertrouwen in de kwaliteiten en reputatie van een participatiemaatschappij is erg belangrijk. Hoe beter het trackrecord van de participatiemaatschappij is, hoe makkelijker het is om een nieuw fonds te werven. Een positief trackrecord wordt niet alleen opgebouwd door goede financiële rendementen te halen, maar ook door risico’s te beheersen, inclusief die op het gebied van ‘ESG’ (environmental, social & corporate governance).
 

Is er veel interesse om te beleggen in participatiemaatschappijen?

Ja. Er zijn wereldwijd vele duizenden participatiemaatschappijen actief. De interesse van beleggers in de 25% best presterende participatiemaatschappijen is groot. Kortom, er is flinke concurrentie tussen pensioenfondsen om te kunnen beleggen in deze beste private equity fondsen waarbij streng onderhandeld wordt over de voorwaarden. Details waarover de pensioenbeleggers onder andere afspraken maken zijn de hoogte van de beheervergoedingen en winstdelingen van de managers van participatiemaatschappijen en de hoeveelheid eigen geld die de managers van de participatiemaatschappijen in het fonds moeten investeren. De verhouding vergoeding en rendement moet in balans zijn.
 

Hoe transparant zijn participatiemaatschappijen?

Participatiemaatschappijen rapporteren vaak en uitgebreid terug naar beleggers in de fondsen. Ook over de kostenstructuur. Voor beleggers zijn de kosten van beleggen in beursgenoteerde bedrijven en de directe en indirecte kosten van een beursnotering niet of minder transparant. Als iemand in het interne M&A apparaat of in de top of subtop winstdelingen ontvangt wordt hier door pensioenfondsen niet over gerapporteerd als zijnde kosten.