Amsterdam, vrijdag 26 januari 2024
Betreft: participatiemaatschappijen als deel van de oplossing.
Geachte heer Plasterk,
Sinds 2007 is er door participatiemaatschappijen circa € 77 miljard aan eigen vermogen geïnvesteerd in Nederland. Hiermee zijn private equity investeerders een onmisbare bron van kapitaal voor het MKB en zijn venture capital investeerders belangrijke financiers van start-ups en scale-ups. Zij zijn katalysator van innovatie, verandering en vooruitgang en vervullen daardoor een essentiële rol in de huidige maatschappelijke transities. De bedrijven in de portefeuilles van de leden van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP) groeien bovengemiddeld, zowel wat betreft omzet als banen. Tenslotte leveren participatiemaatschappijen een structureel goed rendement aan beleggers zoals pensioenfondsen.
Met deze brief denken wij graag mee over oplossingen voor uitdagingen waar Nederland voor staat. In verband met het informatieproces tot vorming van een nieuw kabinet verzoekt de NVP derhalve om vier belangrijke zaken in uw discussies mee te nemen.
1. Zorg voor een goed investeringsklimaat in Nederland
Waarom
Geld moet worden verdiend alvorens het kan worden uitgegeven. Een goed investeringsklimaat stimuleert investeerders om kapitaal in de economie te pompen. Dit leidt tot groei, banencreatie, gezonde concurrentie en technologische vooruitgang. Een florerende economie levert de schatkist belastinginkomsten op en leidt tot een stijging van de algehele welvaart van Nederland. Iedereen profiteert.
Hoe
Om tot een gezond investeringsklimaat te komen moeten we ‘goldplating’ van Europese wet- en regelgeving voorkomen. Nederland moet binnen de EU competitief zijn. Met betrekking tot de fiscale infrastructuur van Nederland pleit de NVP voor rust en voorspelbaarheid. Het investeringsklimaat is de komende jaren gebaat bij een betrouwbare overheid die de huidige wetgeving niet drastisch verandert. Talent is onontbeerlijk: behoudt de 30%-regeling voor expats. Ben tot slot positief over het Nederlandse bedrijfsleven en investeerders. Woorden doen er toe en waardevol buitenlands talent leest mee wat er in Nederland gebeurt.
2. Versterk het Nederlandse start-up en scale-up ecosysteem
Waarom
Start-ups en scale-ups dragen in belangrijke mate bij aan innovatie en ondernemerschap. Zij creëren de technologieën van morgen. Om te groeien hebben start-ups en scale-ups eigen vermogen van venture capital fondsen nodig, kapitaal dat er in Nederland soms onvoldoende is. Om de succesvolle bedrijven verder te laten groeien moeten innovatieve scale-ups soms Aan de informateur, Prof. Dr. R.H.A. Plasterk Bureau Woordvoering Kabinetsformatie Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag uitwijken naar buitenlandse financiers. Zo ontstaat het risico dat zij ook hun (hoofd)kantoor naar het buitenland verplaatsen. Daarnaast is essentieel dat er ook voldoende kapitaal beschikbaar blijft voor start-ups; alleen met voldoende aanwas van nieuwe ondernemingen kan het ecosysteem in Nederland zich goed ontwikkelen. De VC fondsen actief in deze vroege fase en de overheid spelen daar van oudsher een belangrijke rol.
Hoe
Om de ontwikkeling van start-ups en scale-ups op Nederlandse bodem verder te stimuleren moeten we ervoor zorgen dat kapitaal beschikbaar is voor de hele levenscyclus van een bedrijf. Dit betekent dat het belangrijk is om pensioenfondsen te stimuleren om meer te beleggen in Nederlandse venture capital fondsen. Nederland verkeert in de unieke positie dat zij een groot pensioenvermogen heeft. De pensioenfondsen beleggen over de hele wereld, maar nog relatief weinig in Nederlandse venture capital fondsen. Hierbij moeten we inzetten op het versterken van de bestaande fondsinfrastructuur. Zo worden Nederlandse start-ups en scale-ups minder afhankelijk van buitenlands geld en is het waarschijnlijker dat zij in Nederland blijven. Zo kunnen Nederlandse waarden en ideeën, bijvoorbeeld als het gaat om cultuur, mensenrechten, dataprivacy en autonomie, onderdeel zijn en blijven bij het vormgeven van onze start-ups en scale-ups. Daarnaast blijft voor de VC fondsen die investeren in de zeer vroege fase, de start-ups, de overheid onmisbaar. Dankzij de Seed regeling zijn bijvoorbeeld meer dan 100 Seed VC fondsen opgericht die meer dan 760 investeringen in startende innovatieve ondernemingen hebben gedaan. Dit instrumentarium draagt bij aan de innovatiekracht van Nederland. Op dit moment worden bestaande regelingen geëvalueerd (o.m. in een Interdepartementaal Beleidsonderzoek). Het is belangrijk om de uitkomst van deze evaluaties af te wachten en gebaseerd op data en feiten besluiten te nemen over eventuele veranderingen in het toekomstige beleid.
3. Stimuleer een gelijk speelveld in de EU
Waarom
Een gelijk speelveld in de EU leidt ertoe dat bedrijven en landen eerlijke kansen krijgen om te concurreren. Het draagt bij aan een gezonde en gelijkwaardige economie voor iedereen. Het minimaliseert oneerlijke voordelen en bevordert eerlijke handel, economische groei en stabiliteit binnen de Europese markt. Dit trekt investeerders en bedrijven aan. Zo is de EU beter geëquipeerd de concurrentie aan te gaan met Azië en de Verenigde Staten.
Hoe
Een gelijk speelveld kan worden gecreëerd door de kapitaalmarktunie te verbeteren en de duurzaamheidswetgeving behapbaar en globaal competitief te laten zijn. De Inflation Reduction Act in de VS kan ertoe leiden dat de export naar de VS stokt of dat startups wegtrekken naar de VS. We moeten een goede Europese reactie optuigen, waarbij we moeten waken voor marktverstorende subsidies. Tot slot werkt de lappendeken aan foreign direct investment regimes in de EU contraproductief.
4. Baseer beleid en uitlatingen over de sector op feiten, cijfers en onderzoeken
Waarom
De Nederlandse samenleving gaat door grote maatschappelijke transities. De economie moet worden verduurzaamd, de samenleving zal versneld digitaliseren en vergrijzing leidt tot stijgende zorgkosten en vragen over de betaalbaarheid van pensioenen. Door de combinatie van kennis, kapitaal en netwerk zijn participatiemaatschappijen bij uitstek geëquipeerd om deze transities (energietransitie, eiwittransitie, zorgverlening, circulaire economie) niet alleen te financieren maar ook te realiseren. Tot slot leveren ze rendement voor pensioenfondsen en daarmee pensioengerechtigden. Private equity en venture capital zijn deel van de oplossing. Of zoals professor Boot zei: ‘Nederland is beter af met private equity en venture capital’.
Hoe
De bijdrage van private equity en venture capital aan de Nederlandse economie is enorm. 2.100 bedrijven in Nederland hebben een participatiemaatschappij als aandeelhouder waar ca. 590.000 mensen werken. Private equity en venture capital realiseren groei die er anders niet geweest zou zijn. Deze positieve bijdrage wordt nog onvoldoende onderkend. De toon in politiek Den Haag over private equity en venture capital is vaak gebaseerd op onderbuikgevoel. Dat schaadt de sector en schrikt investeerders af. Baseer uitlatingen op feiten, cijfers en onderzoeken en breng nuance in het debat.
Mocht u vragen hebben, extra informatie willen ontvangen, inzage wil krijgen in feiten en cijfers of willen spreken met investeerders dan sta ik tot uw beschikking.
Met vriendelijke groet,
Tjarda Molenaar Directeur NVP